Elfstedentocht in Harlingen
-
Elfstedentocht in Harlingen
De stad Harlingen staat niet alleen bekend om zijn zeehelden. Wie goed zoekt, in de krochten van de schatkamers, vindt er ook talloze heroïsche verhalen over de roemruchte Elfstedentocht; de 200 kilometer lange schaatstocht die onlosmakelijk verbonden is met de Friese schaatscultuur. Het is dit jaar precies 25 jaar geleden dat de tocht voor het laatst gereden is.
It giet oan!
De helft van alle Elfstedentochten (11 van de 15) werd gereden met een ijsdikte van meer dan 25 centimeter. Om de schaatstocht door te laten gaan is er tenminste 15 centimeter dik ijs nodig. Op 4 januari 1997 sprak Henk Kroes, voorzitter van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden, voor het laatst de historische woorden “It giet oan!” uit. Sindsdien is er bijna jaarlijks sprake van elfstedenkoorts en wacht heel Nederland in spanning af tot het moment daar is.
De Elfstedenroute
De tocht der tochten, zoals de Elfstedentocht ook wel genoemd wordt, begint en eindigt in Leeuwarden. Deelnemers schaatsen vanaf daar langs Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindeloopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker, Dokkum en over de Bonkefeart weer terug naar de finish in Leeuwarden. Deze route wordt ook wel aangeduid als de route om Zuid. Sinds 1942 is deze route de standaard.
In de begintijd van de Elfstedentocht, van 1929 tot 1941, werd er een hele andere route gereden; de noordelijke route. Bij deze noordelijke route was Dokkum de eerste plaats van doorkomst - en dus niet de laatste. Ook Harlingen werd door de deelnemers eerder aangedaan dan vandaag de dag het geval is. Harlingen lag in 1941 dus op de eerste helft van de route, nog vóór Bolsward.
-
Feiten over de Elfstedentocht
- De eerste tocht vond plaats in 1909
- Vrouwen mogen meedoen sinds 1985
- De Elfstedentocht is 200 kilometer lang
- In de route zijn 189 bruggen waar men onder door moet
- Twee Elfstedentochten vonden plaats tijdens de Tweede Wereldoorlog
In Harlingen begint het zwaarste deel van de Elfstedentocht
De Elfstedentocht wordt niet voor niets de ‘tocht der tochten’ genoemd. Het is een uitputtingsslag. De Elfstedentocht start in Leeuwarden, maar begint fysiek en mentaal pas écht zwaar te worden vanaf Harlingen. Wie vanuit Bolsward in Harlingen aankomt is ongeveer halverwege de route van 200 kilometer. De geschiedenis leert ons dat de winterse temperaturen en barre omstandigheden vanaf dit punt haar tol gaan eisen.
De weg over het ijs door Harlingen is ruim 17 kilometer lang. Vanuit Harlingen schaatsen de deelnemers over de Sexbierumervaart richting Franeker. Het is een keerpunt op de route waar je als schaatser bijna traditiegetrouw te maken krijgt met een snijdende oostenwind.
Tijdens de laatste Elfstedentocht is er in Harlingen zelfs een deelnemer op het ijs gestorven. Het is voor zover bekend, in de meer dan honderd jaar oude geschiedenis van de tocht, de enige deelnemer die tijdens de tocht overleden is.
Deelnemen aan de elfstedentocht
Wie zich niet laat afschrikken door de kou en zelf deel wil nemen aan een eventuele Elfstedentocht, die kan zich aanmelden bij de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden. Alleen als ‘rijdend lid’ van 16 jaar of ouder mag je deelnemen. Je moet dan wel beschikken over een schaatsvaardigheidsverklaring. Deze wordt afgegeven op het moment dat twee leden van de vereniging erop vertrouwen dat je de tocht uit zou kunnen rijden. Daarnaast geldt er tevens een wachtlijst.
Kortom, het kan nog even duren voordat je aan de beurt bent. Aan de andere kant, niets is zo onvoorspelbaar als het weer. Bovendien is het eerder voorgekomen dat er drie jaar achter elkaar een tocht plaatsvond (1940, 1941, 1942). Hopen mag.
Andere Elfstedentochten
Kun je niet wachten om de Friese Elfsteden vanaf je schaatsen te bewonderen, of is schaatsen niet jouw ding? Er zijn talloze andere Elfstedentochten waarmee je de Elf steden van de provincie Friesland en dus Harlingen op unieke wijze kunt ontdekken. Hieronder een aantal tips:
- Elfstedenwandeltocht
- Fietselfstedentocht
- Camperelfstedentocht
- SUP- 11 city tour
- Elfsteden roeimarathon
- 11 fountains tour
- Elfsteden motortocht
- Autoroute Elfsteden
Elfstedenroutes
-
Etappe 3: Harlingen - Dokkum | Elfstedenfietsroute
Etappe 3: Harlingen - Dokkum | Elfstedenfietsroute
(80.0 km) -
Etappe 2: Stavoren - Harlingen | Elfstedenfietsroute
Etappe 2: Stavoren - Harlingen | Elfstedenfietsroute
(51.0 km) -
Waddenzeedijk - Herbaijum | Elfstedenpad: etappe 9
Waddenzeedijk - Herbaijum | Elfstedenpad: etappe 9
(18.0 km)
Eerbetoon: Aukje in Harlingen
In Harlingen staat, net als in de andere Elfsteden, een kunstwerk in de vorm van een mollige schaatsende vrouw: Aukje. De Aukje’s zijn door kunstenaar Evert van Hemert gemaakt als eerbetoon aan alle vrouwelijke deelneemsters aan de tocht der tochten. Alle 11 beelden staan aan de officiële Elfstedentocht-schaatsroute: daar waar de weg het water kruist.
Bekijk de beeldenroute Harlingen
De geschiedenis van de ‘Tocht der Tochten’
De eerste Elfstedentocht vond plaats in 1909. De tocht was toen alleen nog maar weggelegd voor mannelijke deelnemers. Er waren destijds slechts 48 inschrijvingen. Op de dag van de start begon het echter te dooien, waardoor meer dan de helft van de deelnemers alsnog afhaken. Twee van de Elfstedentochten vonden tijdens de tweede wereldoorlog plaats. Langs de route in Harlingen waren er barakken met Duitse soldaten te zien. Een aantal van hen stond vol verbazing en verwondering te kijken naar de voorbijrijdende Elfstedenschaatsers. Pas in 1985 konden er voor het eerst vrouwen aan de wedstrijd deelnemen.
De elfstedentochten vonden plaats in:
1909, 1912, 1917, 1929, 1933, 1940, 1941, 1942, 1947, 1954, 1956, 1963, 1985, 1986 en 1997.
Andere interessante blogs
-
Eetcafé Nooitgedagt
Eetcafé Nooitgedagt
Midden in de binnenstad bevindt zich restaurant Nooitgedagt. Sytske Rixt Oosterhof en haar professionele team laten gasten op een zo duurzaam mogelijke manier genieten van eten en drinken.
-
Tryn 3D Printing
Tryn 3D Printing
Trijntje Teerhuis van Tryn 3D Printing uit Harlingen maakt meer dan alleen vazen en beeldjes, ze biedt innovatieve oplossingen met behulp van 3D-printing.
-
200-jarige jubileum KNRM
200-jarige jubileum KNRM
200 Jaar helden op zee: Een ode aan de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij.